Vestdijk schreef dit vierde deel over Gustav Mahler in 1957, met het oog op het Mahler-jaar van 1960. In een tijd waarin Mahlers muziek nog niet algemeen was geaccepteerd en in de artikelen die over hem verschenen alleen de biografische feiten en wat eenvoudige muzikale karakteriseringen werden genoemd, schreef Vestdijk een hartstochtelijk en tegelijk kritisch pleidooi voor Mahler. Op analytische en emotionele gronden verdedigt hij Mahlers muziek. Ook al stelt Vestdijk in deze monografie technische kwesties aan de orde, het is voor hem hoofdzaak Mahlers muziek emotioneel meer toegankelijk maken.

De originaliteit en grondigheid van Vestdijk’s muziekstudies maken De verzamelde muziekessays tot een waardevol deel van zijn indrukwekkende oeuvre.