‘Het horzelnest’, zo noemde Robert van Genechten, overtuigd nazi en ijverig NSB’er, de Leidse universiteit in 1941. Hij was blij dat het eindelijk was uitgebrand en keek ernaar uit dat uit de as een nieuwe, genazificeerde instelling zou oprijzen. Het is anders gegaan. Het horzelnest vertelt de geschiedenis van de Leidse universiteit in de Tweede Wereldoorlog. Het is het legendarische verhaal van een universiteit die als geen ander getest werd op de waarde van haar wetenschappelijke idealen. Maar het is ook een historisch verhaal, met een paar echte helden, echte collaborateurs en een grote hoeveelheid schuwe, wereldvreemde of bange mensen. Hoe de Leidse universiteit dan toch zo ongeschonden uit de strijd tevoorschijn kon komen, met welke middelen en volgens welke tactiek, wordt hier uit de doeken gedaan. De vele oorspronkelijke documenten, brieven, dagboeken en memoires maken het mogelijk op een unieke manier de gedachten, de aarzelingen, de beslissingen op de voet te volgen. Willem Otterspeer was als historicus verbonden aan de Leidse universiteit. Hij is nu met emeritaat maar heeft zijn belangstelling voor de geschiedenis niet verloren. Naast biografieën (Bolland, W.F. Hermans) schreef hij een meerdelige geschiedenis van de Leidse universiteit, Groepsportret met dame (het vierde deel is in voorbereiding). Over Groepsportret met dame: ‘Een Otterspeer-boek: bondig, spiritueel, met groot gevoel voor rake typeringen. (…) een werkelijk uitmuntende studie.’ BMGN – Low Countries Historical Review