In dit proefschrift beschrijft Jeroen Zomer de middeleeuwse kolonisatie- en ontginningsgeschiedenis van de veenlandschappen in het getijdenbekken van de Hunze. De wisselwerking tussen mens en natuur speelt daarbij de hoofdrol. Dankzij de interdisciplinaire verbinding van fysisch-geografische, archeologische, cartografische, naamkundige en middeleeuws-historische bronnen ontstaat een samenhangend beeld van de landschapsontwikkeling van de voormalige kustvenen in het noordoosten van Friesland, het westen van Groningen en de Kop van Drenthe.

In het eerste deel van het boek staat de paleogeografie van het Hunzebekken centraal, uitmondend in een gedetailleerde reconstructie van het natuurlijke landschap rond 800 na Christus. Met name door de aanwezigheid van de getijdeninvloed blijken de veenvorming en het veenlandschap in dit gebied op diverse onderdelen af te wijken van die elders in Nederland. Het tweede deel van het boek is gewijd aan de middeleeuwse occupatie- en ontginningsgeschiedenis van twee deelgebieden in het Hunzebekken, namelijk Langewold in het Groninger Westerkwartier en Roderwolde in het noorden van Drenthe. Gebruik makend van een grote en diverse hoeveelheid primaire bronnen, minutieus geanalyseerd met behulp van GIS, weet Jeroen Zomer een goed onderbouwde reconstructie te maken van het verloop van de ontginningen. Daarbij besteedt hij ook veel aandacht aan de maatschappelijke context waarbinnen deze ontginningen plaatsvonden en aan de waterstaatkundige aanpassingen die nadien nodig waren als gevolg van bodemdaling en toenemende zee-invloed.