Nadat de negentiende eeuw was overgegaan in de twintigste, maakte de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij (NASM) / Holland-Amerika Lijn (HAL) een grote bloei door met winstgevende passagiersvaart op Noord-Amerika. Vooral de nieuw aan de vloot toegevoegde schepen ‘Nieuw Amsterdam’ uit 1906 en ‘Rotterdam’ uit 1908 hadden grote aantrekkingskracht op de zakenlieden, landverhuizers en vakantiereizigers. Het ging de Maasstedelijke rederij voor de wind.
Het waren grote schepen die van de PR-afdeling van de Rotterdamse scheepvaartmaatschappij de ietwat overdreven bijnaam “Giganten van de Atlantische Oceaan” kregen.
En de groei was er toen nog lang niet uit: in 1911 besloot de NASM/HAL nóg een groot schip – met drie fiere schoorstenen – te laten bouwen voor de lijndienst Rotterdam – New York. De rederij zou dan drie zeekastelen kunnen inzetten op de profijtelijke vaart over de Noord-Atlantische Oceaan.
Het schip kwam gereed in 1914 op de beroemde bouwwerf van Harland & Wolff in Belfast. Maar inmiddels was de Eerste Wereldoorlog uitgebroken.
De Britse regering legde beslag op het grote schip en bestemde het tot troepentransportschip onder bestuur van de Cunard Line in Liverpool. Met de naam ‘Justicia’ kwam de ex-‘Statendam’ in 1917 in militaire dienst. Het transporteerde Britse en Noord-Amerikaanse troepen tot in juli 1918. Toen torpedeerde een Duitse U-boot het schip, waarna het op enige afstand van de Ierse kust in zee verdween.
Vrijwel meteen na de Eerste Wereldoorlog bestelde de NASM/HAL opnieuw een groot schip – weer met drie trotse schoorstenen – bij Harland & Wolff. De naam zou wederom ‘Statendam’ worden. Pas tien jaar later, na een hoop gedoe, kwam deze ‘Statendam’ voor de Rotterdamse rederij beschikbaar. Elf jaar later – tijdens de ‘meidagen’ van 1940 – vloog het schip aan de Wilhelminakade in brand en ging reddeloos verloren.
Al met al brachten de twee (enige) driepijpers van de HAL maar weinig geluk met zich mee.