Dit boek behandelt de geschiedenis van het bewustzijnsonderzoek en laat zien dat er op twee geheel verschillende manieren over het menselijk bewustzijn nagedacht is.

De nadruk wordt vaak gelegd op de passieve kant van ons bewustzijn. We zijn ons constant bewust van de omgeving of van een gevoel, zonder dat we daar veel aan hoeven doen. Het bewustzijn is in deze optiek gevormd door zintuiglijke ervaring, terwijl zintuiglijke prikkels het op een bepaald moment tot leven brengen. Aan de andere kant is bekend dat het bewustzijn méér doet: er wordt ook gekozen, geoordeeld en geredeneerd. Volgens deze visie is het bewustzijn maar ten dele gevormd door zintuiglijke ervaring en zijn belangrijke aspecten ervan aangeboren.

In dit boek wordt besproken hoe deze tegenstelling in de psychologie haar uitwerking heeft gehad. Daarnaast laat de auteur zien hoe het moderne hersenonderzoek actieve en passieve processen zichtbaar maakt en tot een synthese kan leiden tussen de verschillende visies op ons bewustzijn.