Aan het begin van de twintigste eeuw beschreef de Leidse hoogleraar RJ. Blok in vier delen de geschiedenis van Leiden. Een eeuw later werpen nieuwe kennis en inzichten, moderne onderzoekstechnieken en eigentijdse vragen een nieuw licht op de Leidse geschiedenis. Deze is nu beschreven in een nieuw vierdelig werk, Leiden. De geschiedenis van een Hollandse stad. Een team van redacteuren en auteurs heeft een wetenschappelijk verantwoord werk rot stand gebracht, geschreven voor een in de Leidse geschiedenis geïnteresseerd publiek,

Dit laatste deel behandelt Leiden in de twintigste eeuw, een tijd van groei en grote veranderingen. De stad trad buiten de singels en groeide in omvang en inwonertal. De binnenstad veranderde aanzienlijk, maar de historische vormen bleven duidelijk zichtbaar. De industrie verdween, maar Leiden werd een centrum van dienstverlening. Nieuwe vormen van onderwijs kwamen naast de universiteit, die steeds nadrukkelijker aanwezig was. De kerk trad terug. Individuele keuzes bepaalden meer en meer het kerkelijke, sociale en culturele leven. Algemeen kiesrecht en democratisering leidden rot ander beleid.