Na spraakmakende boeken over De Vriendenrepubliek, het Europees Parlement, de bouwfraude en het kindermisbruik in de katholieke kerk neemt Joep Dohmen nu zijn geboorteplaats Heerlen onder de loep. Het begint met een koffer met inhoud, nagelaten door zijn ouders. Dohmen gaat op zoek naar zijn familieverhaal. De vader van zijn opa kon niet lezen of schrijven. Zijn opa schopte het tot chef van de administratie van de Staatsmijnen. Zijn vader schreef gedichten. 'De geur van kolen' legt ook bloot hoe steenkolenmijnen, Kerk en autoritaire bestuurders greep hadden op ieders doen en laten. Voor het eerst gingen geheime dossiers open. Zo blijkt burgemeester Marcel van Grunsven, die de stad 35 jaar bestuurde, een verborgen verleden te hebben. Bovenal is 'De geur van kolen' het wonderlijke verhaal van een arcadisch dorp dat moderne mijnstad werd, en nu kampt met leegloop en verpaupering. Dat alles in één mensenleven. Zo'n snelle opkomst en ondergang, met zulke catastrofale gevolgen, is uniek voor Nederland. Wat ging er fout? Is er nog toekomst?