De wijze waarop twee naties hun wederzijdse relaties beschrijven, heeft dikwijls iets mythisch. Zij kleuren hun beeld van elkaar vanuit hun zelfbeelden, en vullen ze op met visies op de eigen rol in de contacten met de ander. Nergens is dit duidelijker te zien dan in de verhalen die Nederlanders hebben geschreven over hun rol in Japan, tot in de officiële geschiedschrijving toe.
In Japan Verwoord beschrijft de auteur de impressies - die later in druk zijn verschenen - van de afgevaardigden van de VOC vanaf de vroege zeventiende eeuw. Peter Rietbergen onderzoekt de wezenlijke rol die de teksten hebben gespeeld in het kennismakingsproces en de beeldvorming van Japan door Europa.