In de ziel is een altijddurend conflict tussen eigenzinnigheid en onwetendheid en het verlangen van de ziel die eigenzinnigheid en haar gevolgen van zich af te schudden en terug te keren tot haar oorsprong. Alleen in een algehele overgave en door een totaal nieuw weten - de gnosis - kan de ziel het doel bereiken; eenwording met de Geest. Dit gnostieke weten is slechts bestemd voor de ziel die 'niet wankelt' - die vastberaden naar haar oorsprong koerst, zonder zich te laten weerhouden door valse beloften van zogenaamde autoriteiten, of door de ontmaskeringen van het licht van de Waarheid. In het 'Geheimen Boek' hier voorzien van een buitengewoon verhelderend commentaar - wordt aan Johannes, de zoekende ziel, geopenbaard hoe oorsprong en verleden doorwerken in heden en toekomst, en welke rol de gnosis vervult bij de terugkeer tot de eenheid met de Geest.