Bij de Duitse vereniging van oktober 1990 hoorden voor het eerst in de Duitse geschiedenis de begrippen 'natie' en 'democratie' voor de overgrote meerderheid van de bevolking bij elkaar. Deze actuele gebeurtenis vormt de achtergrond waartegen in dit boek de complexe ontwikkeling wordt behandeld van de democratische politieke cultuur in Duitsland sinds de eerste Duitse eenwording van 1871. Centraal staat de vraag naar de invloed van democratische en antidemocratische krachten en de mate waarin deze krachten na 1871 erin slaagden op de nationale identiteit hun stempel te drukken. Onmisbaar daarbij is een schets van de machtsverhoudingen op maatschappelijk en politiek niveau zoals die zich in deze periode ontwikkelden. Bij de achtereenvolgende politieke systemen komt daarom ook steeds het verband tussen politieke cultuur en nationale identiteit enerzijds en de elites en hun politiek-maatschappelijke rol anderzijds aan de orde. Welke elites waren in de onderscheiden perioden toonaangevend in het politieke krachtenveld? Welke relatie hadden zij tot de liberale democratie? Het antwoord op deze vragen verschaft inzicht in het juist in Duitsland zo moeilijke samenspel van politieke en maatschappelijke modernisering sinds de negentiende eeuw.