Op basis van nog niet eerder onderzocht archiefmateriaal laat de schrijfster van dit boek zien hoe de Tweede Wereldoorlog zijn sporen nalaat op het gebied van het vluchtelingenvraagstuk. Miljoenen mensen zitten opeengehoopt in vluchtelingenkampen in Duitsland. Nederland had het liefst eerst in eigen land orde op zaken gesteld. In een ontredderde en chaotische samenleving is - zo vond men - geen tijd voor het toelaten van vluchtelingen en displaced persons.

Berghuis beschrijft op boeiende wijze hoe de Nederlandse overheid allerlei groepen vluchtelingen al dan niet voor toelating selecteert. Regelmatig is eenduidigheid in het beleid ver te zoeken. Zeker ten aanzien van joodse vluchtelingen is deze afwezig. Niet alleen de nasleep van de oorlog is in de periode 1945-1956 bepalend voor het vluchtelingenbeleid, ook het ontstaan van de Koude Oorlog heeft verstrekkende gevolgen. Een angstpsychose beheerst vaak het denken van de overheid: zijn er onder de vluchtelingen geen communisten?
De mentaliteit van de toenmalige ambtenaren en bewindslieden wordt met deze studie treffend neergezet, vooral omdat de schrijfster vele uitspraken letterlijk citeert. De lezer kan het politieke en ambtelijke krachtenspel met betrekking tot de selectie en toelating in die jaren als het ware volgen. Het maakt dit boek tot een uniek tijdsdocument, temeer daar het vluchtelingenbeleid van de jaren veertig en vijftig nog niet eerder onderzocht is.