Zwarte jaren

‘Nu dit boek gaat verschijnen heeft opnieuw een bezetter ons land in zijn greep: het coronavirus. Net als de generaties van acht decennia terug zitten wij sinds half maart 2020 in onze huizen, angstig, vastberaden of gelaten, niet wetende wat er komen gaat. Natuurlijk heerst er geen oorlogstoestand, is het niet een gewapende vijand met een onmenselijke ideologie die ons bedreigt. Toch is er een belangrijke parallel: weer moet elke burger persoonlijk positie kiezen op een lange schaal tussen eer en gewetenloosheid. In een krankzinnige tijd.’ – Han van der Horst Op 10 mei 1940 werden de Nederlanders onverhoeds het wereldtoneel op gesleurd. Ze hadden gehoopt de Tweede Wereldoorlog als toeschouwers te kunnen volgen. In de kleine uurtjes van de tiende mei haalde het gedreun van Heinkel-bommenwerpers ze uit de droom. In de vijf zwarte jaren die volgden kwamen ze bijna allemaal voor existentiële keuzes te staan. Brave burgers toonden grootsheid, kleinheid, lafheid, moed, beginselvastheid, gewetenloosheid en het vermogen om weg te kijken. Tegelijk leerden ze wat het betekende te leven op het scherp van de snede. Dat is het verhaal van Zwarte jaren.
Nu, meer dan zeven decennia later, zijn de herinneringen aan die tijd nog springlevend. Ze spelen een rol in politieke discussies. Ze zijn het toneel van spannende verhalen. Ze raken aan taboes en pijnpunten van het heden.
Daarom is Zwarte jaren niet zomaar een relaas over de heftigste periode uit onze geschiedenis. Het is net zo goed een boek van ónze tijd en ónze eeuw. Han van der Horst (1949) is historicus. Hij genoot zijn opleiding aan de Universiteit van Amsterdam en schreef tal van boeken, waaronder Nederland, De vaderlandse geschiedenis van de prehistorie tot nu; Een bijzonder land, Het grote verhaal van onze vaderlandse geschiedenis; Het beste land van de wereld; De mooiste jaren van Nederland (1950-2000) en Rotterdam, bruid van de Maas.