Een actuele psychoanalyse dient zich te verhouden tegenover eigentijdse wetenschappelijke, maatschappelijke en culturele ontwikkelingen. Zo maakten bijvoorbeeld de neurowetenschappen de voorbije decennia grote sprongen voorwaarts. Eindelijk kan worden aangetoond dat structuur èn werking van de hersenen door omgevingsfactoren waaronder psychotherapie worden beïnvloed. Dankzij diverse technologieën kunnen niet alleen de anatomie, maar ook de werking van de hersenen gevisualiseerd worden. Voordeel is dat de per definitie verborgen en/of onzichtbare wereld van het psychische, van gedachten, gevoelens en fantasieën hierdoor wat meer 'hard' kan worden gemaakt.
Er zijn wel nog vele vragen. Is het vandaag nog mogelijk kwesties van geheugen, bewustzijn en onbewuste processen los van hun fysiologisch correlaat te onderzoeken? Kunnen de neurowetenschappen theorieën over ontwikkeling, mentale structuur en functie, psychopathologie en behandeling helpen valideren? Kunnen verschillende metapsychologische stromingen aan neurowetenschappelijke bevindingen worden gecorreleerd of leiden ze tot tegenstrijdige gegevens? Zou de recente discipline van de neuropsychoanalyse een overkoepelende theorie kunnen leveren, waarin inzichten uit de neurowetenschappen worden geïntegreerd met een psychoanalytische aandacht voor de subjectieve ervaring?
Over de auteur(s)
Ariane Bazan is psychoanalytica, doctor in de biologie en in de psychologie en professor klinische psychologie aan de Université Libre de Bruxelles. Mark Kinet is psychiater, (klinisch) psychotherapeut en psychoanalyticus. Hij is coördinator van de reeks 'Psychoanalytisch Actueel'.