Het begin van de veelbewogen geschiedenis van Rome is rijk aan prachtige, ontroerende en vaak bizarre verhalen. Schrijvers en redenaars uit de oudheid vertelden graag de staaltjes van heldenmoed, verraad, lafhartige moord en binnenlandse conflicten uit de tijd dat er nog koningen over Rome regeerden en de republiek haar intrede deed.

Beeldend kunstenaars hebben hun inspiratie uit deze veelal mondelinge overlevering geput. Wijsgeren zagen mooie voorbeelden van hun theorieën in principiële figuren als Lucretia, die zelfmoord boven schande verkoos, en Mucius Scaevola, die zijn rechterhand liet verbranden om te laten zien dat vaderlandsliefde belangrijker is dan lichamelijke pijn. Voor de antieke mens was het minder belangrijk dat verdichtsels onlosmakelijk verbonden waren met een kern van historische waarheid.
Met hun schat aan verhalen hebben de Romeinen een erfenis nagelaten die hen in latere eeuwen door lezers en bewonderaars in dank is afgenomen. In De Romeinse mythologie in een notendop wordt deze kostbare erfenis op overzichtelijke wijze weergegeven.