: prostitutie in Nederland in de negentiende eeuw // Tot ver in de negentiende eeuw verhieven de bordelen zich onbeschaamd in het Nederlandse landschap, officieel erkend en openlijk gekoesterd als lieux de victoire van de mannelijke geslachtsdrift. Maar rond de eeuwwisseling was het plotseling gedaan met de seksuele vrijheid. De bordelen werden verboden, en de betaalde liefde werd verbannen uit het openbare leven. Het mysterie van de verdwenen bordelen onderzoekt de achtergronden van deze omslag, analyseert de mogelijke verklaringen en onthult uiteindelijk de ware toedracht. Was het wel de zedelijkheidsapostel met zijn nog rokende revolver in de hand en zijn luidkeels geuite schuldbekentenis? Of was er veel meer aan de hand? Juist in het jaar waarin de prostitutiereglementering hier te lande haar veelbesproken comeback lijkt te gaan maken, is het fascinerend te lezen hoe zij honderd jaar geleden aan haar einde kwam. Het mysterie van de verdwenen bordelen is een historische studie over genotzucht en godsvrucht, over lichtekooien en zedenmeesters, over aanstoot en overlast, geschreven met de suspense van de klassieke whodunit. In de negentiende eeuw was in Nederland de prostitutie officieel toegestaan, op voorwaarde dat de prostituees zich op geslachtsziekten lieten controleren. Tegen dit systeem van "gewettigde ontucht" werd vanaf 1878 een felle strijd gevoerd door orthodox-protestanten, feministen en socialisten. In 1911 leidden deze acties tot een wettelijk bordeelverbod. Deze strijd en de daarin gevoerde discussies vormen het thema van het boek. Vooral de uitwerking van de reglementering op plaatselijk niveau en de Nederlandsche Vereeniging tegen de Prostitutie met haar kleurrijke leider dominee Hendrik Pierson komen goed uit de verf. Dit is een boeiend boek, vlot geschreven en goed gedocumenteerd, met veel nieuwe informatie. Door de komende opheffing van het bordeelverbod staat het thema prostitutiebeleid speciaal in de belangstelling. Met zwart-witillustraties.