Noodtoestand, de nieuwe roman van André Brink en misschien wel zijn indringendste boek tot nog toe, handelt over een Zuidafrikaanse schrijver die, omgeven door een wereld die in brand staat, aantekeningen maakt voor een nieuwe roman, een liefdesverhaal geïnspireerd door de novelle en het dagboek van een overleden aspirant-collega. De novelle vertelt het verhaal van een liefde tussen een jonge vrouw en een oudere man; het dagboek voegt daaraan toe dat deze man een gezochte politiek activist is. Geleidelijk aan wordt onthuld wat er in novelle en dagboek staat; parallel aan deze onthulling loopt het verhaal dat de schrijver er zelf uit opbouwt. We zijn getuige van het ontstaan van een roman.

Het centrale thema van Noodtoestand is het schrijverschap, de mogelijkheden en de onmogelijkheden van het schrijven van fictie. Waar haalt de schrijver zijn materiaal vandaan, hoe verwerkt hij het? André Brink geeft antwoord met 'aanschouwelijk onderwijs' in de vorm van een aangrijpend boek. Hij stelt theoretische en praktische problemen aan de orde, laat de werkelijkheid zijn tekst binnendringen in de vorm van berichten over actuele, schrijnende gebeurtenissen, maakt gebruik van structuur en motieven van het Nibelungenlied en Wagners Ring: op een symbolisch niveau wordt de noordse Götterdämmerung de sleutel tot wat zich momenteel in Zuid-Afrika afspeelt. Want Noodtoestand is in de eerste plaats een poging om de ontwikkelingen en gebeurtenissen uit dat land in een roman te vangen.