De negentiende eeuw, die bij velen nog steeds het beeld van slaperigheid, stilstand en verstarring oproept, moet gezien worden als een periode die gekenmerkt wordt door een traag schrijdende vooruitgang.
Via momentopnamen uit het begin, midden en einde van de eeuw schetst de schrijver het scala van veranderingen dat zich voltrok in het maatschappelijk leven, zoals de emancipatie van middenstanders, arbeiders en vrouwen, de ontwikkeling van Industrie en verkeer, onderwijs en opvoeding. Ook onderwerpen als geestelijk en cultureel leven, leef- en consumptiepatronen van rijk en arm, onkerkelijkheid en humanitair werk, sportbeoefening en reizen komen in deze sociale geschiedenis aan de orde.