Stapvoets voorwaarts noemde professor I.J. Brugmans zijn in 1970 verschenen boek over de sociale geschiedenis van Nederland in de negentiende eeuw. Met deze titel is wel zo ongeveer aangegeven hoe ons land zich in die periode ontwikkelde. Niet alles kan in een boektitel worden ondergebracht, ook niet het feit dat er binnen het raam van de vorige eeuw nog heel wat ups en downs zijn voorgekomen, en evenmin dat men in de eerste helft van die eeuw toch wel vaker stapvoets dan voorwaarts ging.