Simone de Beauvoir – De nutteloze monden

Vier jaar voor het verschijnen van Le deuxième sexe verkent De Beauvoir in het toneelstuk Les bouches inutiles (1945) al thema’s die in dat werk een grote rol zouden gaan spelen door een samenleving op te voeren waarin de man zo dominant aanwezig is dat hij als nulpunt, als norm voor het mens-zijn wordt gezien. Zo kan een groep mannen tot de conclusie komen dat zij de essentie van de gemeenschap uitmaken en dat iedereen die van hun norm afwijkt niet nodig is om ‘de stad’ te laten overleven.

Ook de visie op vrijheid die uit dit stuk spreekt zegt veel over de ontwikkeling van De Beauvoirs denken. Er bestaat een hardnekkig beeld dat haar ideeën over vrijheid (en eigenlijk haar ideeën in het algemeen) zo goed als precies samenvallen met die van Jean-Paul Sartre. Uit De nutteloze monden blijkt dat dit niet klopt. Anders dan bij Sartre gaat het in dit stuk niet om een absolute vrijheid waartoe iedere mens hoe dan ook gedoemd is. De Beauvoir laat zien dat de samenleving bepaalde groepen mensen systematisch minder vrijheid geeft dan andere; vrijheid is geen gegeven, maar iets wat door de relatie tot anderen wordt bepaald.