Wil jij iets veranderen in je organisatie? Weet je wat er moet gebeuren en wat anderen moeten gaan doen? Maar krijg je het er niet door? In dit boek gaan we er van uit dat organisatieverandering minder gebaat is bij degelijk onderzoek en overtuigingskracht en meer bij het vermogen om dat onderzoek met de juiste mensen te verrichten. Als je het onderzoek met in plaats van voor hen inricht, zal je met groepen moeten kunnen werken. Niet alleen met wat in een groep openlijk wordt uitgesproken, maar ook met de onderstroom: datgene wat men er écht van vindt en wat men soms alleen in de wandelgangen met elkaar deelt. Dit boek gaat over het naar boven halen van de onderstroom als je mensen bij organisatieverandering betrekt. Hoe je de spanning in een groep zodanig kunt managen dat het voldoende veilig is, zonder dat het werken aan de lastige verschillen wordt vermeden. Hoe je voorkomt dat wat openlijk wordt uitgesproken niet strookt met wat men er eigenlijk van vindt, waardoor het plezier in en de effectiviteit van de samenwerking vermindert. Hoe je eraan bijdraagt dat beslissingen genomen worden die ook worden uitgevoerd, omdat mensen zeggen wat ze ervaren en gaan doen wat ze gezegd hebben. De onderstroom boven behandelt hoe je daar als begeleider en als procesconsultant een bijdrage aan kunt leveren. Als begeleider help je de groep om de verschillende ideeën over het vraagstuk en mogelijke oplossingen uitgesproken te krijgen. Als procesconsultant ondersteun je de groep om datgene wat men tijdens het overleg ervaart te onderkennen, te begrijpen en met elkaar te delen. Tenslotte staan we stil bij organisatieontwerpprincipes die het mensen al dan niet mogelijk maken om de spanningen die hun werk met zich meebrengt het hoofd te bieden. Zo wordt belemmerd dat we mensen helpen om zinvolle beslissingen te nemen. Jan Piet van Deene werkt vanuit IOD als consultant, trainer en coach voor een verscheidenheid aan organisaties in Europa. Dat doet hij op het raakvlak van persoonlijke- en organisatieontwikkeling. Hij ontwikkelde afgelopen decennia een praktijktheorie over het werken met de onderstroom en publiceerde daarover meerdere artikelen.