Periodes waarin grenzen worden bevestigd, periodes waarin grenzen verdampen, ze wisselen elkaar steevast af. Elk van die periodes brengt zijn eigen persoonlijkheden voort, zijn eigen kunst, politieke bewegingen, nationaal en internationaal beleid.

In Over grenzen onderzoekt Mark Elchardus hoe die afwisseling zich over de laatste 300 jaar heeft voltrokken. Hoe imperialisme en kolonialisme, de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, de Amerikaanse New Deal, communisme, fascisme en nazisme, dekolonisering, de golden sixties, neoliberalisme en de ontreddering van onze tijd daarin passen – en er ook ten dele door worden verklaard.

Net als aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog sluiten we vandaag weer een periode van hyperglobalisering en grenzenhaat af. We staan voor de uitdaging een nieuwe periode van grenzenliefde te openen en die concreet vorm te geven. Die verandering trekt een breuklijn door de samenleving. Zij scheidt nationalisten van kosmopolieten. Nationalisten denken vanuit grenzen, kosmopolieten willen grenzen wegdenken.

Onze hedendaagse ontreddering, het gevoel van velen dat zij greep op het leven verliezen, dat alles van waarde verloren gaat, maar ook het agressieve imperialisme van Rusland, China en Iran, dat alles maakt duidelijk dat vandaag weer, zonder blikken of blozen, vanuit grenzen dient te worden gedacht.

Dit is een tijd voor mensen die over grenzen durven nadenken, die grenzen durven stellen en grenzen bewaken.