Vrijmetselarij

2023 is het 300 jaar geleden dat The Constitutions of the Free-Masons in Londen werd uitgegeven. Het boek gaat door voor de geregistreerde start van ‘de’ vrijmetselarij in de westerse wereld. Zonder af te doen aan het belang van deze publicatie, argumenteert de schrijver van voorliggend boek dat Andersons Constitutions niet meer is dan één van de bakens van wat onder vrijmetselarij kan worden verstaan. Haar geschiedenis is rijker en diverser dan wat op de Britse eilanden voor en na 1723 tot ontwikkeling kwam. De wortels en de stam van Europese vrijmetselarij zijn wijsgerig en spiritueel, veeleer dan te zijn verankerd in operatieve (lees ambachtelijke) organisaties. De schrijver van dit boek brengt een ander verhaal, insisterend op de betekenis van de 16de en 17de-eeuwse Renaissance-filosofie, de Radicale Reformatie, de 17de en 18de-eeuwse netwerken van geleerden, drukkers en uitgevers, de spirituele alchemie, en de christelijke humanisten en maatschappijhervormers. Hij beklemtoont de betekenis van 18de-eeuwse Duitse verlichtingswijsgeren, Lessing en Fichte op kop. Vrijmetselarij, veelsoortig van afkomst, is in haar ontwikkeling continentaal veeleer dan exclusief Angelsaksisch of Schots. Dat de erkenning van haar meervoudige afkomst een wissel moge zijn op haar onzeker blijvende toekomst in een globale wereld, gekenmerkt door sociaal-culturele en politieke verscheidenheid en pluriformiteit.