Lichaamsintelligentie is veelal nog een onontgonnen terrein in de psychotherapie. Toch is het verhaal dat verteld wordt door de ‘somatische getuigenis’ – gebaren, lichaamshouding, manier van spreken, gezichtsuitdrukkingen, de blik in de ogen en de bewegingen van het lijf – misschien wel belangrijker dan het verhaal in woorden. De taal van het lichaam onthult de erfenis van trauma en van vroegkinderlijke of vergeten dynamieken met gehechtheidspersonen. Door het lichaam een duidelijke plaats te geven in de therapeutische benadering, krijgt de cliënt een belangrijk middel aangereikt om tot zelfkennis en verandering te komen.

Dit boek - geschreven voor therapeuten en cliënten om gezamenlijk te bestuderen - biedt een praktische handleiding tot de taal van het lichaam. Het begint met een uitleg aan therapeuten en cliënten over hoe zij dit boek het best kunnen gebruiken, gevolgd door een toelichting op de rol van de hersenen en het gebruik van mindfulness. Daarna gaat het boek verder in drie delen die gebaseerd zijn op een gefaseerde therapiebenadering. Eerst wordt aandacht besteed aan het ontwikkelen van persoonlijke - met name somatische - hulpmiddelen; vervolgens wordt besproken wat de systematische opbouw is bij een somatische benadering van het geheugen, en ten slotte worden de invloed van gehechtheid op het procedureel leren, de emotionele vooringenomenheid en de cognitieve vertekeningen behandeld. De hoofdstukken beginnen met een inleiding voor de therapeut over het toepassen van de stof in de klinische praktijk. Daarnaast bevat elk hoofdstuk werkbladen voor cliënten om hen te helpen om zich het materiaal op een persoonlijk niveau eigen te maken.

De concepten, interventies en werkbladen zijn bedoeld als aanvulling op andere behandelmethoden en niet zozeer als een zelfstandige behandeling. Door het aanboren van de therapeutische relatie en het aanpassen van de interventies aan de specifieke behoeften van iedere cliënt, kan er zorgzame aandacht worden gegeven aan wat er door het lichaam ónder de woorden wordt gezegd. Dit versterkt niet alleen de nabijheid en het vertrouwen tussen de therapeut en de cliënt, maar helpt ook om verandering mogelijk te maken in de diepste lagen van het zelf.


Pat Ogden (VS), PhD, is een pionier op het gebied van somatische psychologie en de oprichter/onderwijsdirecteur van het Sensorimotor Psychotherapy Institute: een internationaal erkend opleidingsinstituut dat gespecialiseerd is in de behandeling van trauma.

Janina Fisher (VS), PhD, is bevoegd klinisch psycholoog, adjunct-onderwijsdirecteur van het Sensorimotor Psychotherapy Institute, docent aan het Trauma Center en voormalig docent aan de medische faculteit van Harvard Medical School.