De socialistische partij, opgericht in 1885, werd slechts node door de burgerlijke democratie aanvaard: eerst in het parlement (1893), dan in de regering (1918), en ten volle vanaf 1945. De uitbouw van een sterke rode zuil zorgde voor een socialistische identificatie, zowel emotioneel als rationeel. Naarmate de partij in het systeem integreerde, kwam er een Belgische gelaagdheid bij. Mede door de verschillende machtsposities in Wallonië, Vlaanderen en Brussel manifesteerden zich echter al voor 1914 concurrentiële regionale identificaties. Niettemin primeerde de eenheid. Tot het communautaire conflict en een andere visie op socialisme de emotionele verbondenheid ondermijnden: de partij viel in 1978 uiteen. Bevriende vijanden verduidelijkt het complexe ontbindingsproces, beïnvloed door sociaal-economische en culturele factoren, door generatiewissels en veranderende allianties. Harry Van Velthoven (1944) studeerde en doctoreerde aan de Vrije Universiteit Brussel, en is erehoogleraar van de Hogeschool Gent. Hij publiceerde over de Vlaamse, Waalse en Brusselse beweging, natievorming en nationalisme, socialisme, liberalisme en daensisme. Hij werd laureaat van de driejaarlijkse prijs Camille Huysmans in 1980 en werd in 2016 bekroond met de driejaarlijkse prijs Pil-van Gastel voor het boek Scheurmakers en carrièristen. De opstand van christendemocraten en katholieke flaminganten,1890-1914.