De Nederlandse samenleving behoort tot de internationale kopgroep in de omarming van nieuwe informatietechnologie. Maar dit heeft ook een keerzijde. Als neveneffect van onze digitalisering zijn de afgelopen jaren nieuwe kwetsbaarheden en gelegenheid voor criminaliteit ontstaan. Door de snelheid en complexiteit van onze digitalisering zijn effecten en neveneffecten niet op voorhand te voorspellen. We zullen daarom steeds moeten improviseren in de omgang met nieuwe risico’s die onherroepelijk blijven ontstaan. Daarbij kan nog maar weinig centrale aansturing door overheden plaatsvinden. Want in de gedigitaliseerde black box society zijn vooral eindgebruikers en nieuwe, technologische super controllers aan zet in complexe netwerken van versplinterende macht. Er ligt gelukkig een enorme weerbaarheid in de samenleving en haar instituties besloten. Het wordt hoog tijd dat wij onze historische, maatschappelijke verworvenheden een digitale vertaalslag geven. Met de nodige ondersteuning, samenwerking en aanpassingen zijn wij collectief in staat om onze digitale samenleving prettiger, eerlijker en veiliger te maken. De vraag is echter of wij daar een deel van onze digitaal verworven vrijheden voor willen inleveren?