Gouden Rand van Nederland De Hollandse duinen tussen Hoek van Holland en Den Helder vormen een indrukwekkend landschap dat zowel qua natuur als cultuur van onschatbare waarde is. Er valt ook oneindig veel te beleven: je vindt er interessante restanten van een roerige geschiedenis, boeiende musea, prachtige landgoederen, dynamische duingebieden waarin je eindeloos kunt wandelen of fietsen, en stranden waar je de zon in zee kunt zien zakken. Dit alles maakt van deze zandige streek een ‘must see’. Daarnaast veraangenamen heerlijke terrassen en een aantal onvervalste toprestaurants het verblijf in de Gouden Rand van Nederland. Deze Odyssee-gids biedt: - Gedetailleerde beschrijving van duingebieden - Ontstaansgeschiedenis van kust en duin - Verrassende wandelingen en fietstochten - Kennismaking met kustdorpen, musea, landgoederen... 1

Hollandse Duinen verkennen De gouden rand van Nederland 7 Vormen in het landschap 15 Odyssee’s aanraders 22 2

Van Hoek van Holland naar Scheveningen Waar duin en Randstad zijn verweven 24 3

Van Scheveningen naar Katwijk Uitgestrekte duingebieden en oude landgoederen 41 4

Noordwijk en de Bollenstreek Vijftig tinten groen 54 5

Van Zandvoort naar IJmuiden Van landgoed tot wildernis 67 6

Van Wijk aan Zee naar Egmond Oude zeedorpen in het Noordhollands Duinreservaat 82 7

Van Bergen naar Camperduin Stuivend zand in de overtreffende trap 96 8

Van Petten naar Den Helder ‘Small is beautiful’ 107 9

Praktische informatie Hollandse duinen van A tot Z 122 Verklarende woordenlijst 123 Register 125 Wat is er leuker dan luwe duinpannetjes om lekker in te luieren, een vergezicht vanaf een hoge duintop, het zand langs je benen voelen stuiven, de ingetogen kleuren van het duingrasland, de mooie doorkijkjes aan de binnenduinrand, het verrassende plantje dat zomaar voor je voeten in het zand bloeit, het vosje dat je pad kruist, een hert bovenop een duin, een kiekendief of met geluk een velduil die langs zweeft, met storm tegen de wind in ploeteren over het strand, op een terras met je voeten in het zand de zon in de zee zien zakken. De duinen zijn dynamisch, steeds weer anders. Het landschap leeft! Ieder seizoen heeft zijn eigen kleur. Maar ook door het stuivende zand kan het landschap in korte tijd veranderen. Behalve natuur is er nog zoveel meer te beleven. Mooie landgoede‐ ren, verrassende musea, industrieel erfgoed, oude vuurtorens, leuke restaurant‐ jes, een onverwachte tempel. Het valt met een pen te beschrijven maar beter is het zelf te ervaren. Dus trek je wandelschoenen aan of pak je fiets, trek erop uit en geniet!