De publicatie van de Perzische brieven van Charles-Louis de Secondat, baron de La Brède et de Montesquieu (1689-1755) zorgde voor grote deining in het frivole en verdeelde Frankrijk van 1721. Montesquieu werd op slag een van de meest bewierookte intellectuelen van zijn tijd. Later schreef hij over de opkomst en de ondergang van het Romeinse Rijk. Zijn meest 'geleerde' werk, Over de geest van de wetten (1748), was de echte prelude tot de sociale wetenschappen, tot een verreikend nieuwe kijk op mens en samenleving. Montesquieu's oorspronkelijke denken kent nog steeds vele bewonderaars, maar roept ook vandaag nog controverse op. In Montesquieu: enigmatisch observateur brengen twaalf auteurs zijn veelzijdige oeuvre opnieuw tot leven. Zij denken door op de onderwerpen die Montesquieu tot een groot schrijver maakten, op de polemieken die hij veroorzaakte en de pennen die hij in beweging bracht. Hun essays kijken naar Montesquieu vanuit een filosofisch, politiek, sociaal, literair en juridisch perspectief. Met bijdragen van Maarten Colette, Frederik Dhondt, Annelien de Dijn, Paul De Hert, Michel Huysseune, Andreas Kinneging, Paul Pelckmans, Ringo Ossewaarde, Jean-Marc Piret, Alexander Roose, Patrick Stouthuysen en Lukas van den Berge.