In de geschiedenis van de Nederlandse fotografie in de twintigste eeuw neemt het oeuvre van Emiel van Moerkerken (Haarlem 1916 - Amsterdam 1995) een merkwaardige, nogal ongrijpbare positie in. Om maar eens wat te noemen: in de jaren zestig leverde hij met grote regelmaat reportageachtige foto's aan De Strijdkreet, het blad van het Nederlandse Leger des Heils, en voorzag hij tezelfdertijd het speelse 'blootblad' Gandalf van prikkelend beeldmateriaal. Ook was Van Moerkerken de man die vanaf de jaren dertig tot eind jaren tachtig (met een flinke onderbreking daartussen, dat wel) zich bediende van een vervreemdende, surrealistische beeldtaal in zijn foto's, wat nog on-Nederlands was in de vorige eeuw gezien de minuscule traditie op dit gebied in ons land. Hier staat tegenover dat het eerste puur monografische fotoboek dat ooit in Nederland verscheen, getiteld 'Reportages in licht en schaduw' (Amsterdam, 1947), voor een groot deel bestaat uit strakke, monumentale portretten van bekende personen die slechts af en toe recht in de lens van de fotograaf kijken. Van Moerkerkens 'zitters' zijn sereen en soeverein, er is niets onwezenlijks of surreëel aan hen. Voeg hier aan toe dat de fotograaf tevens wereldreiziger, cineast, filmdocent, romancier en psycholoog was, en het beeld van de ware, ongebonden 'uomo universalis' is gecompleteerd.