Kartels
De Amerikaanse strijd om de wereldhegemonie
Gerard Aalders

Kartels zijn verboden. Bedrijven die de regels overtreden, kunnen een boete van vele honderden miljoenen euros tegemoet zien. Toch waren kartels tot voor kort overal ter wereld, met uitzondering van de Verenigde Staten, populair. Europa beschouwde kartels als instrumenten om de economie te reguleren en werkloosheid tegen te gaan. Na de Tweede Wereldoorlog is die situatie drastisch veranderd. Het huidige antikartelbeleid vloeit rechtstreeks voort uit de machtspositie die de Verenigde Staten zich na de laatste wereldoorlog hebben verworven.

Uniek archiefmateriaal laat zien dat Washington vanaf 1939 doelbewust plannen maakte om de economische en politieke macht in de wereld naar zich toe te trekken. Dat streven naar hegemonie stuitte op tegenstand van Groot-Brittannië en andere koloniale grootmachten, maar in hun strijd tegen het fascisme waren ze allemaal afhankelijk van Amerikaanse materiële steun. De vs hebben die dominante positie benut om een nieuwe wereldorde naar eigen inzicht te vestigen. Het antikartelbeleid van de vs (al sinds 1890 in de wet verankerd) dreef mee op de golven van de herinrichting van de naoorlogse wereldeconomie. Eerst in het bezette Duitsland en Japan, daarna in West-Europa en de rest van wereld, voor zover de Koude Oorlog dat toeliet. Geschilderd tegen de achtergrond van de belangrijkste gebeurtenissen van de twintigste eeuw, toont deze studie aan hoe ingrijpend de invloed van de vs op het huidige wereldstelsel, inclusief het kartelbeleid, is geweest.



Over de auteur
Gerard Aalders is verbonden aan het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. Hij publiceerde onder andere over economische collaboratie, spionage, de roof van Joodse bezittingen, de Bilderbergconferenties en prins Bernhard.