De overgang van de kolonie Nederlands-Indië naar het onafhankelijke Indonesië is ingrijpend geweest voor het persoonlijke leven van velen, Nederlanders zowel als Indonesiërs. Hun herinneringen staan in dit boek over de jaren 1930-1960 centraal, samen met romans en novelles uit dit bewogen tijdvak uit de Nederlandse en Indonesische geschiedenis.

Levensverhalen én literatuur: beide zijn onmisbaar voor wie de menselijke ervaring wil doorgronden. Waar realistische levensverhalen nogal eens verzanden in een opsomming van feiten, staan geschiedenissen van fictieve personen symbool voor de universele menselijke ervaring. De vergelijking van literatuur met waargebeurde verhalen is zeer vruchtbaar voor de begripsvorming van de Indonesische dekolonisatie: een geschiedenis die al voor de Tweede Wereldoorlog begon, en pas eindigde met de verzelfstandiging van Nieuw-Guinea. In De gentleman-bandiet komen allerlei ooggetuigen aan het woord, zoals een Indische dwangarbeider, Ambonezen in oorlogstijd en een vergeten Indonesische oorlogsveteraan.