Vanaf 1848 drukte het liberalisme tientallen jaren zijn stempel op de Nederlandse politiek, maar na 1900 was het de beurt aan collectivistische ideeën en bewegingen. De liberalen, met hun streven naar zoveel mogelijk individuele vrijheid, raakten in de verdrukking. In hoeverre pasten zij zich aan, in hun denken en in hun doen? Hoe speelden zij op de nieuwe omstandigheden in? Slaagden de individualistische liberalen erin een adequate partijorganisatie op te bouwen? Ondanks pogingen tot samenwerking, en hoewel de stroming van betekenis bleef voor de Nederlandse politiek, zakte het liberalisme steeds verder weg, vooral tijdens het interbellum, totdat het een historisch dieptepunt bereikte bij de verkiezingen van 1937.

Over het socialisme en de confessionele stromingen zijn boekenkasten vol geschreven, maar de aandacht voor het Nederlandse liberalisme in de twintigste eeuw was tot nu toe opvallend gering. Een gedegen geschiedenis van de voorlopers van de VVD was er niet. Met Vrijheidsstreven in verdrukking voorziet Patrick van Schie in deze leemte. Hij werpt nieuw licht op het liberale denken over het onderwijs, de positie van de vrouw, de verhouding tussen rede en religie, het crisisbeleid van de kabinetten-Colijn in de jaren dertig, en tal van andere terreinen. Dit boek vormt een belangrijke bijdrage aan de geschiedschrijving van de Nederlandse politiek.

Patrick van Schie is directeur van de Teldersstichting. Hij promoveerde op dit onderwerp aan de Universiteit Leiden.