Een poëtische documentaire over de 19de en 21ste eeuw op het Hof van Moerkerken te Mijnsheerenland


'… stel u voor, een groot ouderwets huis met een deftige oprijlaan…'
zo begint Frederik van Eeden een van de vele brieven die hij
schreef tijdens zijn logeerpartijen op het Hof van Moerkerken
eind 19de eeuw.

'… de melancholie van het eenzame buitenleven trok mij aan…'
schreef Mimi van Assendelft de Coningh vijftig jaar eerder
in haar dagboek.

De aantrekkingskracht van het statige huis en het eeuwenoude
park is in de loop der tijden alleen maar sterker geworden.
Kunstenaar Maatje van Eck laat zich inspireren door deze
19de eeuwse teksten. Het Hof van Eeden Festival in mei 2008
vormt het uitgangspunt voor een poëtische documentaire
waarin zij heden en verleden met elkaar vervlecht.
Over bloei en vergankelijkheid, gastvrijheid en eenzaamheid.


Historie

In 1434 liet Lodewijk van Praet, ambachtsheer van het Vlaamse Moerkerke, de polders langs de afgedamde rivier de Binnenmaas droogmalen. Zijn zoon Vranck bouwde rond 1460 het Hof van Moerkerken en de kerk in wat tegenwoordig Mijnsheerenland heet. Tot 1894 is het Hof eigendom van vele ambachtsheren en -vrouwen, onder wie de families Van Assendelft de Coningh en Van Gennep. Tussen 1803 en 1863 bestierde weduwe Cornelia van der Houven het Hof. Door het dagboek van haar kleindochter Mimi van Assendelft de Coningh is veel bekend over het leven op het Hof in de eerste helft van de 19de eeuw.Tussen 1880 en 1894 is het landgoed zomerverblijf van de gastvrije en vooruitstrevende Jan van Gennep en zijn echtgenote Henriëtte van Gennep. Hun nichtjes Martha en Kitty van Vloten namen hun verloofden – en latere echtgenoten – Frederik van Eeden en Albert Verwey mee. Het Hof bleek een grote inspiratiebron voor hen te zijn.

In bloemen, bloemen stond het gans gebouw
‘k Zag winden wit en roze en donkerblauw
Ik zag het maar kort, doch scherp en wonderklaar
Ik herkende het land en wist meteen
Waar heeft mijn lijf zijn thuis,
Voorgoed
Zolang het leeft

Vrij naar Frederik van Eeden, uit Het visioen in Spanje 1889


Frederik en Mimi beschreven levendig hun ervaringen op het Hof van Moerkerken. De documentaire is op deze verhalen gebaseerd. Tijdens het maken ervan vielen mij als bewonderaar van Van Eedens ‘Van de koele meren des doods’ enkele overeenkomsten op tussen Mimi en Hedwig, de hoofdpersoon van de roman. Dat het Hof model heeft gestaan voor Merwestee in de roman is een feit. Kende Van Eeden de verhalen over de melancholieke Mimi en was zij een inspiratiebron voor hem? Heeft hij mede daarom het Hof als plaats van handeling gekozen?
Mimi woonde vanaf 1864 in Haarlem, waar ook het ouderlijk huis van Van Eeden en zijn echtgenote stond. Mogelijk heeft hij Mimi zelfs ontmoet, want zij was een nicht van zijn schoonmoeder.
Met dank aan iedereen die heeft meegewerkt aan ‘daar heeft mijn lijf zijn thuis’.

Ik wil met deze documentaire een bijdrage leveren aan het behoud van dit bijzondere erfgoed in de Hoeksche Waard.

Maatje van Eck