In het bij gelegenheid van het veertigjarige bestaan van de Nederlandse Landarbeidersbond in 1940 uitgegeven gedenkboek werden er geen doekjes om gewonden. In de geschiedenis van Nederland, zo luidde het oordeel, bleef “de landarbeider […] tot op het einde van de 19e eeuw de grote onbekende. Voor de regering bestond hij niet. Hoe de landarbeider werkte en leefde, men wist er weinig van af en stelde er blijkbaar ook weinig of geen belang in”.1 De altijd afgewogen wetenschapper B.H. Slicher van Bath formuleerde het twintig jaar later in zijn monumentale studie over de geschiedenis van het Overijsselse platteland (Slicher van Bath 1957) in meer algemene termen even onomwonden: ‘Het is verbazingwekkend te constateren, hoe weinig men van het leven en de levensomstandigheden van “de gewone mens” op het platteland weet en hoe onbekend de maatschappij nog is, waarin deze mens vroeger leefde.”2 De landarbeider of de ‘gewone’ man op het platteland, getalsmatig de hoofdrolspeler op het maatschappelijk toneel in Nederland, was een anonieme figuur.
Anno 2006 is de situatie nog niet veel veranderd, de afgelopen halve eeuw op gang gekomen stroom aan publicaties op het terrein van de agrarische geschiedenis ten spijt. De tijd lijkt waar het gaat om de sociale verhoudingen op het platteland en de positie van de landarbeider een langzaam werkend, maar effectief oplosmiddel. Waar het vooral om draaide in de wetenschappelijke geschiedschrijving was het onderzoek naar de (strikt) landbouwkundige ontwikkeling in Nederland en de sociale en economische condities die eraan ten grondslag lagen.