De Vliegende Hollander

Is de Vliegende Hollander een spookschip, een Hollandse sigaar, een luchtvaartmaatschappij, een cocktail, een vierwielig wagentje dat met een krukas en twee hefbomen wordt voortbewogen, een attractie op de Efteling of een cruiseschip? De Vliegende Hollander is het allemaal.

De sage van de Vliegende Hollander is bekend. Een Hollandse kapitein zou vervloekt zijn om eeuwig in de wateren van het zuidelijkste puntje van Afrika bij Kaap de Goede Hoop te blijven rondvaren. Dit verhaal wordt al honderden jaren verteld. Er zijn romans over geschreven, gedichten en films op dit thema gemaakt en in de negentiende eeuw componeerde Richard Wagner de opera Der fliegende Holländer. Talloze verenigingen en stichtingen, tijdschriften en restaurants in Nederland en daarbuiten ontlenen nu nog hun naam aan het spookschip met zijn voor altijd en eeuwig dolende kapitein.

Het verhaal gaat dat de Vliegende Hollander nog af en toe bij Kaap de Goede Hoop wordt waargenomen. Hoe kan de sage dan zo n typisch verhaal voor onze streken zijn geworden? Waarschijnlijk omdat de kapitein en zijn bemanning van origine Hollanders zijn en de naam in onze taal voor veel begrippen dienstdoet.

In het boek De Vliegende Hollander, biografie van een spookschip, geschreven door Reggie Naus, specialist op het gebied van sprookjes en volksverhalen, volgen we het spoor van de sage in de geschiedenis tot nu toe. Het is een reis in woord en beeld. We treffen de Vliegende Hollander en zijn spookschip aan in de literatuur, in de archieven van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en in films uit de twintigste eeuw. Steeds wordt de sage op een iets andere manier verteld, waardoor er verhalen, sprookjes en anekdotes ontstaan met nieuwe elementen. Allemaal hebben ze één uitgangspunt: de Vliegende Hollander.