Het vissersdorp Volendam, met zijn kleurrijke klederdracht, met mannen die gehurkt aan de haven plachten te zitten, met groen getopte huisjes, groeit dankzij Leender en Aaltje Spaander uit tot een van de grootste kunstenaarsdorpen van Europa.

Het door Leendert en Aaltje Spaander gerunde Hotel Spaander zorgt er dankzij Leenderts vooruitziende blik en marketingkwaliteiten voor dat het in 1881 van Pieter Steur gekochte bruine café binnen de kortste keren uitgroeit tot een levendig kunstenaarshotel, waar binnen- en buitenlandse kunstenaars graag verblijven. Met het door Carl Windels in 1896 gemaakte schilderij Artist kom binne boven de voordeur worden ze direct aangesproken, maar ook hun zeven dochters zorgen voor de nodige aantrekkingskracht. Ze staan veelvuldig model en gaan in klederdracht zelfs mee naar een opening van Nico Jungmanns tentoonstelling in London. Drie van hen trouwen met een kunstenaar. Zo krijgen Leendert en Aaltje de kunstenaars Augustin Hanicotte, Georg Hering en Wilm Wouters als schoonzonen. Achter Hotel Spaander worden twee atelierwoningen gebouwd waarin de kunstenaars ongestoord kunnen werken. Leendert zorgt ook voor modellen in klederdracht. Om het hotel bij nog meer kunstenaars onder de aandacht te brengen stuurt hij ansichtkaarten van het hotel en van Volendam naar alle toonaangevende kunstacademies in Europa. Zo komen er steeds meer kunstenaars naar Hotel Spaander en naar Volendam en groeit het dorp uit tot hét symbool van Nederland.

Volendam. Kunstenaarsdorp aan de Zuiderzee toont aan de hand van schilderijen, tekeningen, foto's en documenten de kunstgeschiedenis van een spraakmakend dorp.