Huysmans debuteerde als symbolist met een bundel prozagedichten in 1874; hij ontwikkelde zich van naturalistisch romanschrijver tot evangelist van de decadentie; hij veranderde als veertiger van duivelaanbidder in een devoot katholiek. De half-Brabantse Charles-Marie-Georges Huysmans was altijd in beweging, hoewel hij 32 jaar lang als ambtenaar werkte op het Franse ministerie van binnenlandse zaken. In zijn vrije tijd schreef hij romans, aanvankelijk beïnvloed door Zola (wiens Nana het voorbeeld was voor zijn bordeelroman Marthe uit 1876), later door het nihilisme en pessimisme van de filosoof Arthur Schopenhauer. Met À rebours / Tegen de keer (1884), het verhaal van de rijke estheet Des Esseintes die in zijn afgeschermde huis zo verfijnd mogelijke sensuele pleziertjes najaagt, schreef hij de bijbel van het decadente fin de siècle. In The Picture of Dorian Gray van Oscar Wilde wordt ernaar verwezen als het 'giftige gele boek'. ---- Marthe is het verhaal van de teloorgang van een meisje uit de grote stad. Geheel volgens de naturalistische traditie is er geen uitweg: via drank en armoede komt ze in de prostitutie terecht en ze zal daarin omkomen. Haar leven speelt zich af in pseudo-artiesten kringen, in zogenaamde literaire café's, ze gaat om met toneelspelers. Ze heeft een afkeer van het gewone dagelijkse burgerleven, maar weet niet hoe het anders moet: daartoe ontbreekt de wil. Het noodlot heerst: het boek is doortrokken van een somberheid die kenmerkend is voor die tijd van 't fin-de-siècle en de stroming. In dit eerste boek van Huysmans kondigen zich al de motieven aan van het latere werk: domheid, monotonie, middelmatigheid. Marthe staat als symbool daarvan: zo banaal, en eentonig is het leven.