Kerkelijke architectuur vormt een samenspel tussen architectonische vorm en liturgische functie. Kerkgebouwen zijn niet te begrijpen zonder een idee van het gebruik ervan in de eredienst. Tegelijkertijd waren de architectuur, de inrichting en decoratie zelf een factor in de vormgeving en het effect van het ritueel. Het resultaat van deze dynamiek tussen gebouwde materie en levende liturgie bewerkstelligde iets dat vaak is beleefd als een voorafbeelding van het hemelse Jeruzalem. De objecten van deze studie zijn de drie belangrijkste vroegchristelijke kerkgebouwen van de stad Rome: de onder keizer Constantijn gebouwde grote basilieken van het Lateraan en van St.-Pieter en de vijfde-eeuwse basiliek van Santa Maria Maggiore. Deze kerken worden over een periode van duizend jaar gevolgd in de wederwaardigheden van bouw, decoratie en inrichting en in de ontwikkeling van hun liturgisch gebruik. De belangrijkste speler op het monumentale toneel van deze eerbiedwaardige gebouwen was de paus. Daarom wordt het boek ingeleid door een uitvoerige studie van de liturgie en het ceremonieel van de bisschop van Rome. Cultus et decor verscheen oorspronkelijk als proefschrift en werd bekroond met de Karel van Manderprijs voor kunsthistorische publicaties in 1987. In 1994 verscheen een bewerkte Italiaanse vertaling, die is onderscheiden met de Hanno-und-Ilse-Hahn-Preis f�r hervorragende Verdienste um die italienische Kunstgeschichte van de Max-Planck-Gesellschaft. De auteur is hoogleraar in de Vroegchristelijke Kunst en Architectuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen.