In en rondom de vertakkingen van Rijn, Maas en Schelde, die één grote delta vormen, kwamen de territoria tot ontwikkeling die tezamen de Nederlanden vormen. De condities van kust en rivieren, water en land bepaalden in hoge mate het karakter, de samenhang en het succes van deze territoria. Delta 1: De Middeleeuwen: 300 tot 1500 geeft een overzicht van de geschiedenis van de Lage Landen vanaf de vroege Middeleeuwen tot het begin van de 16de eeuw. Het boek is ingedeeld in drie delen:

De Nederlanden tussen Imperium Romanum en Rooms Rijk
De territoria in de Nederlanden van de 10e tot en met de 13e eeuw
De territoria in de Nederlanden van de 14e tot begin 16e eeuw.
Voorafgaand aan de 'staatkundige' geschiedenis wordt in ieder deel steeds aandacht besteed aan de sociaal-economische en de cultureel-religieuze aspecten van de samenleving in het betreffende tijdsvak.