Het jaar 1795: de Verenigde Oostindische Compagnie was zo goed als failliet. Met steun van Franse troepen was een eind gemaakt aan de Republiek der Verenigde Nederlanden. De nieuwe Bataafse Republiek raakte betrokken bij de oorlog tussen Engeland en Frankrijk.
In de geschiedschrijving over de vaart op de Oost blijft de periode na 1795 duister. De nieuwe, Patriotse, bestuurders van de VOC meenden dat zo het monopolie op de scheepvaartverbinding niet moesten opgeven. Ook na 1 januari 1800, toen de oude Compagnie door de Nederlandse staat was overgenomen, hield men vast aan dat principe. Toch bleek aan het einde van de lange oorlogsperiode in 1814 dat het iedereen vrijstond naar Azië te zeilen. Dit boek beschrijft op welke manier de opvolgers van de Heeren XVII probeerden de scheepvaartverbinding tot stand te brengen en het resultaat van die pogingen. In de praktische gang van zaken wordt een verklaring gezocht voor het verlaten van het principe van het monopolie op de scheepvaart naar de koloniën in Azië: van Compagnie naar koopvaardij.