: Roermond en Helmond in de lange negentiende eeuw // Aan de hand van de steden Roermond en Helmond wordt de houding van de katholieke Kerk beschreven ten opzichte van de Wereld. In de 'lange' negentiende eeuw vroeg de opkomst van de moderne samenleving, van de Nederlandse staat en van de natie telkens om aanpassing van de kant van de Kerk. In dit voortdurende aanpassingsproces valt een patroon te ontdekken dat een nieuw licht werpt op het ontstaan van de katholieke zuil, op de opkomst van het ultramontanisme en op de natievorming in Zuid-Nederland. Een strategiewijziging van de Kerk op lokaal niveau schiep de voorwaarden voor de latere verzuiling op nationaal niveau. De hoge clerus in Roermond zag als eerste in dat men de scheiding tussen Kerk en Wereld moest accepteren, om vervolgens de grenzen met de Wereld in het voordeel van de Kerk te laten opschuiven. De grensconflicten tussen Kerk en Wereld werden uitgevochten op het terrein van de pers, het (middelbaar) onderwijs, de sociale organisatie en de politiek.