Geen stad in de Nederlanden heeft zozeer te lijden gehad van de politiek religieuze troebelen in de laatste helft van de zestiende eeuw als Antwerpen. De oorlogshandelingen, die het gevolg waren van de botsing tussen de op kettervervolging en versterking van absolutisme en centralisatie gerichte politiek van koning Philips II van Spanje aan de ene en de wensen van de voorstanders van godsdienstvrijheid en meer gewestelijke zelfstandigheid in de Nederlanden aan de andere kant, maakten een einde aan de voorwaarden die voor een stad waar alles om de handel draait, van levensbelang zijn: vrede, veiligheid en een zekere mate van vrijheid. Eer er twintig jaren van de in 1568 officieel begonnen Tachtigjarige Oorlog tegen Spanje voorbij waren, was de welvaart verdwenen en was Antwerpen onder het herstelde Habsburgse gezag tot een stad van vrijwel uitsluitend regionale betekenis geworden.