Na De bezoeker, waarin Konrád zijn ervaringen als sociaal ambtenaar verwerkte, was De stedenbouwer zijn tweede boek. Hiermee vond hij definitief zijn literaire vorm. Een architect in een naamloze Midden-Europese stad overziet zijn leven, zijn werk en de getourmenteerde geschiedenis van zijn stad en zijn familie. De stad wordt in zijn overdenkingen tot een metafoor van de maatschappij waarmee hij een gepassioneerde dialoog opbouwt - haar zijn liefde verklarend en haar vervloekend, zich verontschuldigend en zich beklagend. Zo probeert hij zich te verzoenen met zichzelf en met de stad, en met de onmenselijkheden die er zich afspelen.