Valkerij heeft altijd tot de verbeelding van de mensen gesproken. Het is een vorm van menselijke omgang met roofvogels die het grote publiek aanspreekt en die als heel natuurlijk overkomt. Wie de valkenier met zijn vogel in het veld aantreft, wordt er vrijwel altijd onmiddellijk door gefascineerd. Deze fascinerende relatie tussen mens en roofvogel is al zo oud als de geschreven geschiedenis van de mensheid. Van meet af aan heeft het onderwerp de verbeeldingskracht van magiërs en kunstenaars, in oude tijden vaak een en dezelfde persoon, in gang gezet.

De titel De vrije vogelvlugt is ontleend aan een gedicht van EJ. Potgieter, Afrid ter valkenjagt, uit 1842. Daarmee is de toon (en inhoud) van deze essayisdsche tekst, geïllustreerd met vele afbeeldingen, al onmiddellijk gezet: valkerij is hier aanleiding tot een verhandeling over kunst, over definities van kunst, historisch en hedendaags, toegespitst op wat kunstenaars in verleden en heden met het onderwerp in de beeldende kunst en literatuur hebben verricht of zouden kunnen doen. Sommige interpretatiemogelijkheden van de besproken prenten, schilderijen of gedichten zijn te danken aan kennis van de praktische valkerij. Met deze kennis probeert het boek de valkerij als motief in de kunst een cultuurhistorische plaats te geven.