John Locke (1632-1704) is de filosoof van de vrijheidsrechten en van de rechtsstaat. Voor hem berust de staat op een overeenkomst die tot doel heeft de oorspronkelijke rechten van de mensen op leven, vrijheid en eigendom te waarborgen. Overschrijdt de staat de grenzen van deze opdracht, dan verliest hij zijn gezag, en zijn de burgers gerechtigd zich een regering aan te schaffen die beter aan haar doel beantwoordt. Het overheidshandelen dient gelegitimeerd te zijn door algemeen geformuleerde en openbare wetten.
De Second Treatise werd geschreven omstreeks 168o, op het hoogtepunt van de worsteling in Engeland om de politieke macht, maar werd eerst in 1689 gepubliceerd, een jaar na de Glorious Revolution die William en Mary op de troon bracht en het Lagerhuis de rechten gaf die het had opgeëist. Lockes denkbeelden hebben ook nadien grote invloed gehad, tijdens de Amerikaanse en Franse revoluties en ook bij de Nederlandse patriottenbeweging. In de discussies over de gehoorzaamheid aan politiek gezag, de legitimiteit van burgerlijke ongehoorzaamheid, de grenzen van de overheidstaak, de rechtvaardig heid van inkomensverdeling behouden de in dit geschrift geformuleerde gedachten een onverminderde actualiteit.