Dwang en drang zijn noodmaatregelen, maar vormen in de Nederlandse psychiatrie een structureel onderdeel van de dagelijkse zorg. Vergeleken met omringende landen komt separatie in Nederland vaker voor. Vooral het alleen laten van cliënten in een separeercel beschouwen buitenlandse critici als inhumaan. Niet alleen cliënten, maar ook medewerkers ervaren de vrijheidsbeperking vaak als een slechte keuze, omdat het de werkrelatie en het vertrouwen negatief beïnvloedt.
In Dwang en drang in de psychiatrie doen een dertigtal auteurs - wetenschappers, werkers in de psychiatrie, cliënten en familie - verslag van een landelijk implementatieproject van kwaliteitscriteria voor dwang en drang. Professionele en ethische perspectieven, maar ook het cliëntenperspectief komen aan bod. Tevens wordt beschreven hoe men binnen een tiental instellingen heeft gewerkt aan alternatieven, aan preventie en aan vergroting van zorgvuldigheid en leefbaarheid tijdens dwang en drang. Empowerment van verpleegkundige teams en deskundigheidsbevordering spelen een belangrijke rol in de bereikte cultuurverandering binnen instellingen. Deze cultuur is zich aan het ontwikkelen van een beheersinggerichte tot een cultuur van onderhandeling en dwangpreventie. In een aantal gevallen heeft dit aantoonbaar tot een vermindering geleid van het aantal separaties en fixaties.
Dwang en drang in de psychiatrie is geschikt voor allen die werkzaam zijn in de psychiatrie. Managers, beleidsmakers en cliëntenraden kunnen hun voordeel doen met de beschrijving van het implementatieproces van de kwaliteitscriteria voor dwang en drang en uiteenlopende vormen van deskundigheidsbevordering - waaronder individuele coaching, teamgerichte trainingen. Verpleegkundigen en andere werkers maken kennis met diverse werkvormen zoals crisissignaleringsplannen en het samenwerken met familieleden. Het boek is door de vele concrete voorbeelden ook geschikt voor docenten en studenten in de verpleegkunde.