Op het grondgebied van deze twee invloedrijke communistische landen kwamen er niet minder dan eenentwintig republiek en republiekjes. Slechts enkele van de nieuwe staten begonnen daadwerkelijk aan de opbouw van een democratische samenleving. Maar over het algemeen werd het communistische bestel vervangen door hele of halve dictaturen. Erger nog: overal ontstonden brandhaarden die niet zelden uitdraaiden op een open oorlog. Nieuwe leiders kozen om de macht te breken de weg van het radicaal nationalisme, met de bekende nefaste gevolgen. Ook waar er geen oorlog uitbrak bleef echte vrede uit. Extreme politieke spanningen, het ontbreken van economische vooruitgang en een groeiende kloof tussen arm en rijk zorgen op vele plaatsen voor een permanente crisissfeer.