We beginnen dit stoomtramboekje met een foto van een paardetram. In feite uit pure armoede, want een foto van een stoomtram naar Vught ben ik tot op de dag van vandaag nog niet tegengekomen. Reizigers uit Vught of Voorburg moesten op het plein aan de Vughteruitgang van 's-Hertogenbosch daar waar eens de stadspoort stond - overstappen op de stadspaardetram omdat stoomtractie in de stad niet was toegestaan. De aansluitende paardetram (soms was het een rijtuig van de stoomtram zelf, dat door het paard werd overgenomen) reed dan of naar de Hinthameruitgang of naar het spoorwegstation maar altijd via de (Pens)markt. In de stadswal, iets ten noorden van de St. Janspoort was al in 1867 een bres geslagen om van hier uit een weg naar het oude (eerste) spoorwegstation te kunnen aanleggen. Na het gereedkomen van het imposante Ed. Cuypersstation in 1896 zou deze weg de later zo fraai gebouwde Statoionsweg worden. De paardetram heeft van deze verbindingen gebruik gemaakt. We zien hier gesloten paar