Cor Swanenberg beschrijft in 'Vlinders bij de Vlam' een geschiedenisleraar aan een Brabantse middelbare school, die aan zijn laatste schooljaar begint. In vijf lessen moet hij in september en oktober 1994 voor leerlingen uit een derde klas de Tweede Wereldoorlog behandelen. Omdat hij speciale aandacht wil schenken aan 50 jaar bevrijding, geeft hij zijn lessen over dit onderwerp op een heel andere manieren dan voorgaande jaren. Hij heeft zelf bewust oorlog en bevrijding meegemaakt. Daarom kan hij zijn leerlingen een ooggetuigenverslag geven van die angstige tijd. Maar het opmerkelijkst is wel, dat hij in twee lessen iemand zijn eigen relaas laat doen over de oorlog. De ene man is Abi Endels, een jood die als jongetje kon onderduiken en zo als enige van een gezin de oorlog overleefde. De andere is Jan Staps. Hij ontsnapte na Dolle Dinsdag aan een executie, doordat hij durfde vluchten.