De vraag 'Kunnen computers denken?' is volgens de Nederlandse informaticus Edsger Dijkstra even interessant als 'Kunnen duikboten zwemmen?' Op die vraag krijg je in dit boek dan ook geen antwoord. De vraag wordt pas spannend wanneer je probeert voor te stellen hoe een 'denkwedstrijd' tussen een mens en een computer eruit zou kunnen zien. Daar vertelt dit boek meer over.

Het spreekt tegenwoordig bijna vanzelf dat computers gebaseerd op microchips beter, en vooral sneller, kunnen rekenen dan mensen. Maar menselijk redeneren is veel breder dan rekenen alleen. En computers worden door mensen ontworpen en gebouwd om vervolgens programma's uit te voeren die door mensen worden bedacht. het basisstramien van de taken die en computer uitvoert blijkt onverwacht eenvoudig te zijn: wanneer je bijvoorbeeld de werking bestudeert van een Turing-machine - de in 1930 door Alan Turing ontworpen vroege voorloper van de computer - begrijp je in feite hoe elke computer werkt!

'Denkende machines' is het eerste deel in de nieuwe serie 'Exact in context' die speciaal ontwikkeld is voor het gebruik in de Tweede Fase van het voortgezet onderwijs. Geënt op de succesformule van de reeks 'Tekst in context' voor het literatuuronderwijs, biedt 'Exact in context' informatie over ontwikkelingen in de exacte vakken (wiskunde, natuurkunde, informatica) met speciale aandacht voor de historische context. De reeks is op vele manieren en op verschillende niveaus te gebruiken; de stof is zowel geschikt voor de vierde en vijfde klas HAVO als voor de laatste drie klassen van het VWO, voor klassikale behandeling én voor zelfstudie, voor vrijblijvende kennismaking of voor integrale bestudering en toetsing door middel van vragen en opdrachten.

Het boek 'Denkende machines' wordt ondersteund door een website waarop Jan Jaspars onder andere simulaties programmeerde van enkele historische machines die aan bod komen in het eerste hoofdstuk. Ook zijn er een aantal logische schakelingen en waarheidstabellen uit het tweede hoofdstuk te zien. Verder ontwikkelde Jaspars programmatuur waarmee leerlingen en docenten zelf machinemodellen zoals die in hoofdstuk drie worden besproken, kunnen ontwerpen en laten draaien. Tot slot geeft de website verwijzingen naar andere sites over de geschiedenis en de theorie van computers, en kan de gebruiker reacties en commentaar op het boek kwijt. www.science.uva.nl/denkendemachines (vanaf medio april online)