De provincies Groningen, Friesland en Drenthe kennen elk een eigen ontwikkeling. Toch hebben ze, historisch bezien, veel met elkaar gemeen. Zo wisten zij zich in de middeleeuwen lang aan het landsheerlijke gezag te onttrekken en genoten zij een zelfstandige status. Toen zij in de zestiende eeuw deel gingen uitmaken van de Republiek der Verenigde Nederlanden, werd hun onderlinge samenhang vooral zichtbaar op het militair-geografische vlak. Het zwaartepunt van de verdediging kwam toen aan de oostelijke buitengrens te liggen. Het defensieve vermogen van het hoogveenmoeras werd hier vergroot met vestingen en schansen, die regelmatig werden vernieuwd en uitgebreid. Tegelijkertijd verloren de versterkingen in de meer centraal gelegen delen van de provincies merendeels hun defensieve betekenis.

Zestig jaar geleden gaf de Stichting Menno van Coehoorn op basis van een inventarisatie van de verdedigingswerken in de drie provincies een gebrocheerde publicatie uit, die de start vormde van de serie atlassen van historische verdedigingswerken in Nederland. In de jaren negentig werd gekozen voor een beduidend bredere opzet, waarbij ook aandacht werd besteed aan factoren die de bouw en de verbetering van verdedigingswerken hadden beïnvloed. Na de verschijning van de delen over de drie zuidelijke provincies is nu opnieuw het noorden aan de beurt.

Dit handboek behandelt niet alleen de vestingwerken die nu nog over zijn, maar ook de werken die inmiddels zijn verdwenen. Wie geïnteresseerd is in de vestingbouw of meer van de militair geschiedenis wil weten, komt met dit boek volop aan zijn trekken.